Stemmen bij verkiezingen

Stemmen bij verkiezingen

Wat

Als Belg ben je vanaf de leeftijd van 18 jaar verplicht om deel te nemen aan de verkiezingen, ook al ben je in het buitenland. Enkel voor de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen is de stemming niet verplicht.

België kent verkiezingen op vijf bestuursniveaus:

1. Europese verkiezingen: we kiezen vertegenwoordigers voor het Europees Parlement

2. federale verkiezingen: we kiezen vertegenwoordigers voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers

3. regionale verkiezingen: in Vlaanderen kiezen we vertegenwoordigers voor het Vlaams Parlement

4. provinciale verkiezingen: we kiezen vertegenwoordigers voor de Provincieraad

5. gemeentelijke verkiezingen: we kiezen vertegenwoordigers voor de gemeenteraad.

Europese en regionale verkiezingen vallen in principe samen en normaal gezien vallen ook de federale verkiezingen op dezelfde datum. Ook de provincie- en gemeenteraadsverkiezingen vallen telkens samen.

Voor wie

Als Belg bent u stemgerechtigd als u aan de volgende voorwaarden voldoet:

· U moet minstens 18 jaar zijn, ten laatste op de dag van de verkiezingen (leeftijdsvoorwaarde).

· U mag niet geschorst of uitgesloten zijn van het kiesrecht.

· U moet ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van uw gemeente, ten laatste op de dag dat de kiezerslijst wordt afgesloten (inschrijvingsvoorwaarde).

Een EU-onderdaan kan zijn stem uitbrengen bij de Europese verkiezingen en de gemeenteraadsverkiezingen. Niet-Belgen van buiten de Europese Unie kunnen deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen.

M.i.v. 1 mei 2023 kunnen ook minderjarige Belgen en EU-onderdanen van minstens 16 jaar zich inschrijven voor de verkiezing van het Europees Parlement. Om rechtsgeldig te stemmen dienen zij zich te melden bij de dienst Burgerzaken. Je maakt hiervoor een afspraak via het onthaal; 089 20 19 18. Of registreer je via je burgerprofiel. (Sinds kort is het burgerprofiel beschikbaar voor minderjarigen vanaf 12 jaar, weliswaar voor een aantal toepassingen.)

Procedure

Iedere persoon die in de kiezerslijst ingeschreven is, wordt opgeroepen en moet zich aandienen in het stembureau. De eerstvolgende verkiezingen vinden plaats in 2024.

Een EU-onderdaan of niet-Belg van buiten de Europese Unie die wil deelnemen aan de verkiezingen moet zich eerst laten inschrijven in de kiezerslijsten. Eenmaal hij zich geregistreerd heeft, is hij eveneens verplicht deel te nemen. Dit geldt ook voor de minderjarige Belgen en EU-onderdanen van minstens 16 jaar.

U moet stemmen in de gemeente waar u bent gedomicilieerd ten laatste op de datum van het vastleggen van de kiezerslijsten. Die gemeente moet uw oproepingsbrief versturen ten laatste

15 dagen voor de start van de verkiezingen. Als u bent verhuisd na het vastleggen van de kiezerslijsten, dan wordt de oproepingsbrief verzonden naar uw vorige adres.

Stemmen voor gemeenteraad en provincieraad is sinds 2023 geen verplichting meer.

Wat meebrengen

· oproepingsbrief

· identiteitskaart

U hebt uw oproepingsbrief niet ontvangen?

Hebt u 15 dagen voor de verkiezingsdag nog steeds geen oproepingsbrief ontvangen of bent u uw oproepingsbrief kwijt? Dan kunt u een duplicaat aanvragen bij de dienst Bevolking. U kunt er tot op de dag van de verkiezingen terecht voor een duplicaat. Op deze oproepingsbrief wordt ‘DUPLICAAT’ vermeld door het gemeentebestuur.

U hebt geen oproepingsbrief en geen duplicaat?

Het kiesbureau mag een kiezer, die op de kiezerslijst is ingeschreven, tot de stemming toelaten zelfs als hij zijn oproepingsbrief niet bij heeft, maar dit kan enkel op vertoon van zijn identiteitskaart.

Contacteer de dienst Bevolking voor meer informatie.

U hebt op de dag van de verkiezingen uw identiteitskaart verloren?

Bij diefstal of verlies van uw identiteitskaart moet u onmiddellijk DOCSTOP bellen. Vervolgens moet u onmiddellijk aangifte doen bij de politie (diefstal) of bij het gemeentehuis (verlies). Gaat het om een verblijfstitel, dan moet u aangifte doen bij de politie (zowel diefstal als verlies).

De politie of het gemeentehuis geeft u een voorlopig bewijs van identiteit. Dat document volstaat om te kunnen stemmen.

Uitzonderingen

Als u zich, om uiteenlopende redenen, op de dag van de verkiezingen niet naar het stembureau kunt begeven, kunt u toch uw stem uitbrengen door een volmacht te geven aan een andere kiezer.