Dit zijn nakomelingen van boom- en struiksoorten die zich na de laatste ijstijd spontaan in onze streken gevestigd hebben. Ze staan hier al generaties lang en hebben zich het best aangepast aan onze lokale bodem en klimaat. Synoniem zijn ‘oorspronkelijk inheemse’ of ‘autochtone’ planten. Zo bijvoorbeeld eik, berk, es, zwarte els, haagbeuk, hazelaar, wilde lijsterbes,… echte ‘Planten van Hier’. Ze zijn trouwens inheems én streekeigen. Een soort is inheems in Vlaanderen als Vlaanderen binnen het natuurlijke verspreidingsgebied van die soort ligt. Bijvoorbeeld een zomereik afkomstig uit Hongarije is inheems in Vlaanderen, maar niet autochtoon in de Kempen en is dan geen ‘Plant van Hier’. Inheemse soort is een ruimer begrip dan autochtone soort. Streekeigen soorten zijn bomen en struiken die typisch zijn voor een streek, maar kunnen zowel inheems als uitheems zijn. Bijvoorbeeld een oude taxus of linde bij een kapel.

Streekeigen soorten hebben talrijke voordelen. Streekeigen bomen en struiken hebben een langere levensduur en zijn beter bestand tegen plaatselijke weersgrillen, ziekten en (insecten)plagen. Ze zorgen bovendien voor een vrolijk en wisselend kleurenpallet het hele jaar. In de winter zijn er bijvoorbeeld kale takken waar het zonlicht doorheen komt piepen, in de lente barst de boom/struik van de bloesems en of knopjes, in de zomer kleurt hij groen en in het najaar krijg je prachtige herfsttinten. Met inheemse, streekeigen bomen en struiken kan je tuin als het ware naadloos aansluiten op het omringende landschap. De plaatselijke dierenwereld (vlinders, vogels, insecten, egels, …) hoeft geen wijde bocht om je tuin heen te maken, maar wordt net uitgenodigd om te komen schuilen, eten en verblijven. De vruchtjes en zaadjes van de streekeigen soorten leveren een feestmaal voor deze beestjes.

De voordelen op een rijtje:

• ze kunnen oud worden;
• landschapselementen met streekeigen soorten vormen een onvervangbaar cultuurpatrimonium uit ons agrarisch verleden;
• ze zijn goed bestand tegen ziekten en plagen:;
• ze zijn aangepast aan de grillen van ons klimaat en onze bodems;
• streekeigen planten brengen natuur in je tuin.

Planten met het kwaliteitslabel ’Plant van Hier‘ bieden nog een aantal extra voordelen:

• goed voor de biodiversiteit. Planten van hier vormen de ruggengraat van de voedselketen. Onze insecten, vogels en andere dieren zijn samen met hen geëvolueerd. Bovendien dragen deze planten de belangrijkste genetische identiteit van de regio in zich;
• grotere overlevingskansen. Voor de opkweek van deze planten worden de zaden ten velde geoogst op de moederplanten die hier al generaties lang staan en ons klimaat trotseren;
• milieuvriendelijke productie. Doordat oogst, opkweek en verdeling van de planten in Vlaanderen plaatsvindt, is de CO2-uitstoot minimaal;
• grote cultuurhistorische waarde.

Nadelen van uitheemse siergewassen:

• het plantsoen is relatief duurder;
• vaak gaan ze niet lang mee, conifeerhagen zijn lelijk na 15 jaar;
• ze spelen een minderwaardige rol in de natuurwaarde van je tuin;
• exoten kunnen in sommige gevallen explosief toenemen: bijvoorbeeld Amerikaanse kers en eik, Japanse duizendknoop;
• door woekering van uitheemse gewassen, kunnen zeldzame planten letterlijk in de schaduw komen te staan en verdwijnen.

Streekeigen soorten: lijsterbes

Streekeigen boomsoorten: Gewone esdoorn, paardenkastanje, zwarte els, tamme kastanje, beuk, gewone es,

okkernoot, grove den, grauwe abeel, ratelpopulier of esp, zoete kers, Europese vogelkers, wintereik

zomereik, schietwilg, gewone vlier, lijsterbes, gewone of gladde iep of veldiep, Spaanse aak (of veldesdoorn).

Streekeigen haag- en struiksoorten: Haagbeuk, rode kornoelje, gewone hazelaar, tweestijlige meidoorn, eenstijlige meidoorn

kardinaalsmuts, sporkehout of gewone vuilboom, struikklimop, hulst, gewone liguster, sleedoorn, hondsroos, egelantier, framboos, geoorde wilg, waterwilg of boswilg, grauwe wilg

kraakwilg, katwilg, gelderse roos

Streekeigen hoogstammige vruchten: appel, kers, kriek, peer, pruim

PLANTEN VAN HIER zijn bomen en struiken die afstammen van planten die zich na de laatste ijstijd spontaan in onze contreien hebben gevestigd. Vandaag zijn nog maar 5% van alle bomen en struiken in Vlaanderen PLANTEN VAN HIER te noemen. De drie Limburgse regionale landschappen hebben de handen in elkaar geslagen om deze uitzonderlijke planten uit de nood te helpen.

De oorzaak van de verdwijning van PLANTEN VAN HIER is de goedkope import. De zomereik groeit hier bijvoorbeeld al sinds mensenheugenis. Maar de zomereik die je bij een kweker of een tuincentrum koopt is zo goed als zeker ingevoerd. Op zich is dat niet zo erg, zou je denken. Meer variatie is meer plezier. Maar de nieuwkomers hebben een ander bioritme waaraan onze fauna en flora niet is aangepast. De ingevoerde sleedoorn uit Italië bloeit bijvoorbeeld te vroeg voor de sleedoornpage. De levenscyclus van deze vlinder is daarentegen wel aangepast aan de bloeiperiode van de sleedoorn van Belgische komaf. Onze planten- en dierenwereld heeft dus nood aan PLANTEN VAN HIER. Met de aanplant van PLANTEN VAN HIER help je niet alleen de biodiversiteit een handje. Ze zijn ook beter aangepast aan onze milieuomstandigheden en hebben bijgevolg vermoedelijk grotere overlevingskansen. Bovendien bevorderen ze de streekidentiteit. Niets dan voordelen dus!

Voor de aanplantingen van de Limburgse regionale landschappen worden er zoveel mogelijk PLANTEN VAN HIER gebruikt.Deze planten worden opgekweekt uit zaden en bessen die ten velde geoogst werden van de moederplanten. De opkweek gebeurt in een erkende boomkwekerij. Maar iedereen moet PLANTEN VAN HIER kunnen kopen en aanplanten. Daarom proberen de Limburgse regionale landschappen dit kostbare plantgoed te vermarkten. Bovendien proberen we de waardevolle moederplanten te beschermen en te onderhouden.

In Bocholt zijn er 7 locaties waar nog autochtone bomen en struiken voorkomen. Deze worden optimaal behouden. Bovendien spoort de gemeente haar inwoners aan om zelf autochtone bomen en struiken te planten.

Hoe aanvragen

Dat kan nu trouwens extra voordelig met plantactie van Natuurpunt Limburg. Op http://www.natuurpuntlimburg.be kan je PLANTEN VAN HIER bestellen.

Landbouwers die een beheerovereenkomst ’kleine landschapselementen‘ afsluiten bij de Vlaamse Landmaatschappij krijgen extra subsidies wanneer autochtoon plantgoed of PLANTEN VAN HIER gebruikt worden voor de aanplant van een haag, heg, houtkant of houtwal.